Onderzoek: capaciteitsvraagstukken bij ziekenhuizen
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft onderzoek gedaan naar factoren die de capaciteit bij ziekenhuizen bepalen (gebouw, personeel of budget) en mogelijkheden de capaciteit uit te breiden. Voor zowel patiënten als zorgverzekeraars is dit namelijk van invloed op de mogelijkheid die zij hebben om naar een ander ziekenhuis te gaan. Uit het onderzoek, uitgevoerd door KPMG Health in twee regio’s, komt naar voren dat de huidige fysieke capaciteit niet het grootste knelpunt is om meer zorg te kunnen bieden. Ziekenhuizen kampen vooral met een tekort aan personeel, en verwachten dat dat tekort de komende jaren blijft. Het onderzoek had betrekking op 2019, voor de corona-crisis.
De druk op de capaciteit van ziekenhuizen in de regio’s noord Noord-Holland en Rotterdam is toegenomen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de toegenomen opnamestops en wachttijden voor behandeling. De bezettingsgraad van de operatiekamers, intensive care en spoedeisende hulp ligt tussen de 75-85%. Dit is onder andere afhankelijk van het seizoen, het ziekenhuis en het type zorg. Ziekenhuizen geven aan dat als de bezettingsgraad op 90% of hoger uitkomt dit tot onwenselijke situaties leidt, zoals een afname van de geleverde kwaliteit.
De huidige fysieke capaciteit (het gebouw en de kamers) is meestal niet de beperkende factor om meer zorg te kunnen bieden. Ziekenhuizen kampen vooral met een tekort aan personeel en kunnen daarom niet altijd aan de huidige zorgvraag voldoen, laat staan de capaciteit uitbreiden. Ziekenhuizen verwachten dat het personele tekort de komende jaren blijft bestaan.
Gevolgen voor toezicht ACM
De ruimte in de capaciteit die er bij ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra is, beïnvloedt de onderhandelingen tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars. De gevolgen van een fusie of samenwerking kunnen toenemen als er beperkte capaciteit is bij omliggende ziekenhuizen. Het is voor patiënten dan niet mogelijk om naar een omliggend ziekenhuis te gaan als zij niet tevreden zijn over de prestaties van de betreffende ziekenhuizen. En een zorgverzekeraar kan zorg dan niet naar een ander ziekenhuis verplaatsen. De ACM zal daarom in haar beoordelingen meer aandacht gaan besteden aan de capaciteitsruimte bij omliggende ziekenhuizen.
Over het onderzoek
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft KPMG Health gevraagd om meer inzicht te geven in de mogelijkheden van ziekenhuizen om hun capaciteit uit te breiden en van welke factoren dit afhangt. Daarbij is gekozen voor verdieping in de regio noord Noord-Holland en de regio Rotterdam, als voorbeelden van respectievelijk een overwegend ruraal en overwegend stedelijk gebied.