Casestudie: dermatologen verwijzen patiënten eerder naar zorgaanbieders waar ze zelf ook werken
Veel medisch specialisten, zoals dermatologen, werken steeds vaker bij meerdere zorgaanbieders. Dat kunnen algemene ziekenhuizen, academische ziekenhuizen of zelfstandig behandelcentra (ZBC) zijn. Verwijsgedrag in zorgnetwerken is interessant voor de ACM omdat verwijzingen binnen netwerken aan de ene kant tot kwalitatief betere zorg kunnen leiden, maar als de reden van een verwijzing niet-zorginhoudelijk is, dan kan dat leiden tot kwalitatief mindere zorg, hogere kosten of minder innovatie.
Resultaten ACM-casestudie
Uit een casestudie van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Universiteit van Maastricht blijkt dat de meeste dermatologiepatiënten (> 97%) bij de zorgaanbieder worden behandeld waar ze zich in eerste instantie melden. Als dermatologen toch een patiënt doorverwijzen naar een andere zorgverlener, dan komen die patiënten twee keer zo vaak bij een zorgaanbieder terecht waar de dermatoloog zelf ook werkt. Dat kunnen algemene ziekenhuizen, academische centra en ZBCs zijn. En dat terwijl er in de omgeving van de zorgaanbieder vaak ook andere zorgaanbieders voor dezelfde behandeling zijn. Deze studie laat zien dat doorverwijzingen kunnen leiden tot risico’s voor de zorg, maar er is geen indicatie van een overtreding van enige wettelijke norm.
Wat is er aan de hand?
Zorg wordt steeds vaker geleverd via samenwerking tussen aanbieders in zorgketens en zorgnetwerken, waarbij patiënten worden doorverwezen. Zo worden patiënten doorverwezen omdat ze een specifieke, specialistische behandeling nodig hebben die een algemeen ziekenhuis of ZBC niet kan leveren. Artsen die werken bij meerdere aanbieders kan de uitwisseling van kennis en ervaring tussen specialisten vergroten en tot betere kwaliteit leiden. Maar als een specialist voor twee verschillende zorgaanbieders werkt, is er ook een risico dat er om niet-zorginhoudelijke redenen wordt doorverwezen, waarbij niet het belang van de patiënt centraal staat maar dat van de specialist.
Hoe is er onderzoek gedaan?
De ACM heeft samen met de Universiteit van Maastricht een onderzoek gedaan naar het verwijsgedrag van dermatologen. Hiervoor zijn declaratiegegevens van Vektis gebruikt voor 2017 in Nederland. Er zijn twee groepen dermatologische patiënten geselecteerd: huidkanker en constitutioneel eczeem. Er is gekeken naar het netwerk tussen zorgaanbieders en specialisten en daarbij bekeken hoe de verwijzingen van patiënten gaan.
Veel medisch specialisten, zoals dermatologen, werken steeds vaker bij meerdere zorgaanbieders. Dat kunnen algemene ziekenhuizen, academische ziekenhuizen of zelfstandig behandelcentra (ZBC) zijn. Verwijsgedrag in zorgnetwerken is interessant voor de ACM omdat verwijzingen binnen netwerken aan de ene kant tot kwalitatief betere zorg kunnen leiden, maar als de reden van een verwijzing niet-zorginhoudelijk is, dan kan dat leiden tot kwalitatief mindere zorg, hogere kosten of minder innovatie.
Resultaten ACM-casestudie
Uit een casestudie van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Universiteit van Maastricht blijkt dat de meeste dermatologiepatiënten (> 97%) bij de zorgaanbieder worden behandeld waar ze zich in eerste instantie melden. Als dermatologen toch een patiënt doorverwijzen naar een andere zorgverlener, dan komen die patiënten twee keer zo vaak bij een zorgaanbieder terecht waar de dermatoloog zelf ook werkt. Dat kunnen algemene ziekenhuizen, academische centra en ZBCs zijn. En dat terwijl er in de omgeving van de zorgaanbieder vaak ook andere zorgaanbieders voor dezelfde behandeling zijn. Deze studie laat zien dat doorverwijzingen kunnen leiden tot risico’s voor de zorg, maar er is geen indicatie van een overtreding van enige wettelijke norm.
Wat is er aan de hand?
Zorg wordt steeds vaker geleverd via samenwerking tussen aanbieders in zorgketens en zorgnetwerken, waarbij patiënten worden doorverwezen. Zo worden patiënten doorverwezen omdat ze een specifieke, specialistische behandeling nodig hebben die een algemeen ziekenhuis of ZBC niet kan leveren. Artsen die werken bij meerdere aanbieders kan de uitwisseling van kennis en ervaring tussen specialisten vergroten en tot betere kwaliteit leiden. Maar als een specialist voor twee verschillende zorgaanbieders werkt, is er ook een risico dat er om niet-zorginhoudelijke redenen wordt doorverwezen, waarbij niet het belang van de patiënt centraal staat maar dat van de specialist.
Hoe is er onderzoek gedaan?
De ACM heeft samen met de Universiteit van Maastricht een onderzoek gedaan naar het verwijsgedrag van dermatologen. Hiervoor zijn declaratiegegevens van Vektis gebruikt voor 2017 in Nederland. Er zijn twee groepen dermatologische patiënten geselecteerd: huidkanker en constitutioneel eczeem. Er is gekeken naar het netwerk tussen zorgaanbieders en specialisten en daarbij bekeken hoe de verwijzingen van patiënten gaan.
De bevindingen van het onderzoek zijn als wetenschappelijk artikel gepubliceerd in het internationale tijdschrift Social Science & Medicine. Hieronder staat een link naar het artikel.